Hàng Than Hà Nội
Có người nói ý nghĩa sâu sắc của chiếc tên thủ đô là tp ở một trong những con sông: sông Hồng cùng sông Đáy. Tp. Hà nội đã qua hơn 1000 năm tuổi với phần nhiều thời gian được lựa chọn làm thành phố hà nội nước Việt. Hà Nội cũng có thể có những thời điểm thịnh suy, thăng trầm theo thời cuộc nhưng tp. Hà nội luôn gồm một nét văn hóa rất riêng biệt không giống bất kể vùng đất nào khác. Mỗi tuyến phố cũ của tp. Hà nội không chỉ là một trong những chốn đi về cơ mà là cả một không khí văn hóa, lịch sử. Từng gốc cây ngọn cỏ, phần lớn mái ngói nâu sồng, tường cũ rêu phong là đầy đủ nhân chứng lịch sử dân tộc vừa ngay sát gũi, vừa kì ảo về một thủ đô vàng son với hào hùng. Đại Kỷ Nguyên xin trân trọng giới thiệu loạt bài: “Đường phố thành phố hà nội với danh nhân cùng lịch sử” với hy vọng chia sẻ với độc giả chút cảm tình với hà nội và tín đồ xưa bài toán cũ.
Bạn đang xem: Hàng than hà nội
***
“Hàng Than không chỉ là bánh cốm, caramen hay đơn giản là một lối đi từ bỏ phố lên đê. Mặt hàng Than đó là hùng khí của khu đất kinh kỳ yêu thương dấu”.
Vị trí và tên gọi của phố hàng Than
Phố sản phẩm Than dài 408m, đi từ mặt đường Yên Phụ cho bùng binh mặt hàng Đậu – cửa hàng Thánh. Nó là dấu tích một con đê cổ của Nhị Hà, theo người sáng tác Nguyễn Văn Uẩn trong tác phẩm “Hà Nội nửa thời điểm đầu thế kỷ 20” thì nó có thể là con đê cổ nhất việt nam nữa. Thời Pháp thuộc thì đầu phố là đi từ bên trên đê sông Hồng xuống. Nhỏ đê lúc đó khôn xiết thấp cùng đầu phía đó của phố mặt hàng Than cũng là 1 trong những bến sông. Phố này trong một thời gian dài chỉ là 1 trong những phố bé dại ngoại ô với thành công bé nhỏ tuổi cũ kỹ và có không ít đình chùa.
Cái thương hiệu phố sản phẩm Than là tên cũ từ thay kỷ 19, vì sao là có một trong những nhà trên phố bán than hoa, than tàu. Trước kia thì phố gồm nghề nung vôi. Theo “Dư địa chí” của đường nguyễn trãi thì “Phường Hà Tân nung vôi”. Phường Hà Tân là tên gọi cũ của khu vực này.
Sang mang đến thời Pháp ở trong thì phố có tên là “rue du Charbon”, dịch ra giờ đồng hồ Việt cũng là “phố hàng Than”.
Thời kỳ cuối thập niên tía mươi, đầu thập niên tứ mươi nỗ lực kỷ trước, phố có tới 5, 6 shop bán thuốc Đông y, sẽ giúp giải quyết vụ việc “hậu mê mệt vui” của những tay chơi đất hà nội giai đoạn 1933-1939. Sau new nổi lên về nghề bán bánh cốm. Siêu thị nổi tiếng độc nhất vô nhị và bao gồm gốc gác lâu lăm nhất về bánh cốm hàng Than là bánh cốm Nguyên Ninh (số đơn vị 13), gia chủ là fan làng Lủ. Cốm xã Lủ thì thua kém cốm buôn bản Vòng (Dịch Vọng), mà lại ông chủ tài giỏi chế thay đổi nó vì thế một món đặc sản là bánh cốm. Mặt hàng bánh cốm máy hai là An Hưng (số bên 24 sau dọn xuống 60).
Đặc sản bánh cốm từng góp mặt trong hôn lễ của bao nuốm hệ người tp hà nội và là món quà đặc trưng của đất kinh kỳ
Nhà văn Thạch Lam vào “Hà Nội băm sáu phố phường” đã miêu tả bánh cốm như sau: “Vuông vắn như quyển sách vàng, quấn lá quả chuối xanh buộc lạt đỏ; dòng dây lạt đỏ như tua dây tơ hồng buộc chặt lấy các cái ái ân. Nhân đậu xanh giã nhuyễn, vương mấy sợi dừa, và mặt đường thì ngọt đậm”. Ông cũng ca ngợi: “Hai sản phẩm công nghệ bánh cốm với bánh xu xê của mặt hàng Than Hà Nội, nói theo cách khác là đã khét tiếng khắp Bắc Kỳ, trường đoản cú kẻ chợ cho đến thôn quê”. Và rằng: “Một người thủ đô về thăm quê, mong muốn đem ít tiến thưởng thật là sệt biệt, thì bạn ấy lựa chọn số đông thứ gì? Bánh cốm hàng Than… Một máy bánh ngon nhưng mà cũng không đắt, một đồ vật bánh gợi cho ta đông đảo kỷ niệm tương đối nhiều màu”. Ông chỉ phàn nàn rằng nó tương đối ngọt thừa như phần nhiều các sản phẩm công nghệ bánh khác của ta.
Còn công ty văn Vũ bởi trong “món ngon Hà Nội” sau khi say sưa nói về cốm thì tóm lại rằng: “Bánh cốm, cũng như chè cốm, cũng chỉ rất có thể coi như thể ‘một chút hương thừa’ của cốm Vòng nhưng mà thôi”. Ông thích nạp năng lượng cốm Vòng tươi hơn.
Chẳng biết cần nghe ông nào trong hai ông vua tiêu hóa và tuyệt chữ này. Âu này cũng là cảm giác riêng về hương vị của từng cá nhân.
Ngày nay, phố mặt hàng Than còn khét tiếng vì bao gồm thêm một món xoàn vặt khác: Caramen sinh sống số đơn vị 29 sản phẩm Than. Caramen nguyên là 1 trong món nạp năng lượng Tây bao gồm duy duy nhất một kiểu chế biến. Ở add này thì có khá nhiều biến chiêu của món caramen cho chính mình chọn lựa. Tác giả không tồn tại nhận xét gì về các chiêu thức phối trộn tinh vi đến hoa cả đôi mắt này. Có lẽ rằng bạn đọc hiếu kỳ phải tự bản thân thử nghiệm thôi.
Ngôi miếu Hòe Nhai với cụ thể lý giải phố hàng Than chính là Đông cỗ Đầu lừng danh
Phố hàng Than có rất nhiều đình chùa. Ở đoạn đầu phố sản phẩm Than, số bên 64 lặng Phụ là đình Thạch Khối thượng. Số đơn vị 12 hàng Than là đình Thạch Khối hạ. Cả nhì ngôi đình này cúng Uy Linh Lang, một nhân đồ vật theo truyền thuyết có công kháng giặc Nguyên.
Ở số đơn vị 19 hàng Than là miếu Hòe Nhai, hay chùa Hòa Giai, tên chữ hán việt là Hồng Phúc Tự. Tương truyền chùa này được xây vào thời Lý. Cùng cũng dựa vào một loại bia cũ trong miếu được dựng năm chủ yếu Hòa trang bị 24 (1703) do tiến sĩ Hà Tông Mục soạn văn bản mà ta bắt đầu biết được phố sản phẩm Than thời buổi này xưa kia đó là Đông cỗ Đầu (Trên bia ghi rõ chùa được ra đời tại phường Hòe Nhai nghỉ ngơi Đông bộ Đầu).
Đông bộ Đầu chính là một địa điểm lịch sử nối liền với những thành công hào hùng của quân dân Việt trước quân đội nhà Nguyên cùng nhà Minh. Ý nghĩa của cái thương hiệu Đông bộ Đầu là “bến đỗ phía Đông”. Xưa kia, nó đó là một bến sông, mang đến nên là điểm cập bến của thủy quân nước Việt. Giặc Nguyên chiếm phần Thăng Long cũng chính là theo lối Đông cỗ Đầu, và khi thua thảm chạy cũng theo lối ấy.
Thời Lý-Trần-Lê thỉnh thoảng bao gồm bắc cầu phao từ bỏ Đông bộ Đầu qua mặt tả ngạn sông Hồng nhằm sang ghê Bắc.
Năm tháng oai hùng thành kế hoạch sử, bao chiến công tiếng tăm còn vang
1. Thành công quân Nguyên lần thứ nhất từ Đông cỗ Đầu
Trước khi nói tới Đông bộ Đầu, họ hãy ôn lại song dòng lịch sử vẻ vang về triều Nguyên cùng đạo quân Mông Cổ vô địch trên cố giới, chỉ trừ làm việc Đại Việt.
Xem thêm: Giấy Tờ Cần Thiết Khi Đi Thái Lan Có Cần Passport Không, Đi Thái Lan Có Cần Visa Không
Mông Cổ là 1 dân tộc phía bắc Trung Nguyên, nổi lên từ cụ kỷ 13 nhờ sức khỏe quân sự. Vị tù đọng trưởng của môt bộ lạc Mông Cổ thương hiệu là Thiết Mộc Chân vẫn lập đề nghị một đạo kỵ binh tinh nhuệ để đoạt được các gia thế Mông Cổ khác và thống nhất bọn chúng lại. Ông ta được bạn Mông Cổ tôn vinh là Thành Cát tứ Hãn.
Thành Cát tư Hãn tổ chức lại quân đội khiến cho chúng gồm sức chiến đấu dạn dĩ mẽ. Bạn Mông Cổ mang phiên bản tính du mục, hiếu chiến, luôn luôn luôn dịch rời trên vùng thảo nguyên để chỉ chiếm những kho bãi chăn gia cầm mới. Đấy là cơ sở hình thành nên ý thức thượng võ và bạn dạng tính không chịu cầu an lành của bạn Mông Cổ, của quân nhóm Mông Cổ nhưng Thành Cát tứ Hãn và các hậu duệ của ông ta khéo biết lợi dụng.
Đối cùng với vùng khu đất Trung Nguyên, Thành Cát tứ Hãn đến quân vượt qua Vạn Lý ngôi trường Thành, tấn công Bắc Tống, sau khử nốt nam giới Tống. Về sau, con cháu ông ta là Hốt tất Liệt lên ngôi ở nước trung hoa lập ra công ty Nguyên.
Nhưng tham vọng của tín đồ Mông Cổ ko chỉ tạm dừng ở đất Trung Quốc. Xuyên suốt một dải đất chạy tự Trung Á sang trọng Đông Âu đã có lần bị giầy xéo cùng bị đoạt được dưới vó con ngữa của họ. Từ đái Á, Tế Á, nước Nga, Hungary, ba Lan… đã từng là vùng khu đất bị họ chỉ chiếm đóng và cai trị. Đó là “thời đại của những đế chế” nhưng Mông Cổ là một trong những đế chế hùng bạo dạn nhất.
Thế mà lại sức mạnh mẽ tàn ấy đã cha lần nên chịu thua thảm ở mảnh đất nền Đại Việt nhỏ bé. Học đưa Nguyễn lấn trong thành công “Những trang sử vẻ vang” đã viết: “Một dân tộc bản địa hùng dũng như thế so với một nước nhỏ dại mọn như nước ta thực là 1 trong con voi đối với một bé kiến. Ấy cố gắng mà từ năm 1257 mang đến năm 1288, ba lần nhỏ voi lớn lao định đè bẹp con kiến tí hon mà số đông bị thất bại”.
Và trong hai lần chiến bại ê chề ấy của hùng binh Mông Cổ trước Đại Việt, đều phải sở hữu dấu ấn của địa điểm Đông cỗ Đầu.
Lần sản phẩm công nghệ nhất, quân Mông Cổ ồ ạt tiến về Thăng Long qua ngả sông Thao (một khúc của sông Nhị Hà, tức sông Hồng). Chúng chiếm phần Thăng Long và đốt phá ghê thành, tàn sợ dân chúng. Để tránh rứa giặc mạnh, nai lưng Quốc Tuấn dịp đó thân là Quốc Công tiết Chế đề nghị rút đại quân về Thiên Mạc (Hưng Yên). Vua Thái Tông è cổ Cảnh băn khoăn lo lắng còn buộc phải đi thuyền mang đến hỏi ý Thái sư nai lưng Thủ Độ và ông già quắc thước ấy đã trả lời đầy khí phách rằng: “Đầu tôi chưa rơi thì xin đại vương đừng lo”.
Quả nhiên, Mông Cổ gồm 3 điều bất lợi.
Thứ nhất, chiến lược tốc chiến tốc win quen thuộc đã biết thành phá sản. Quân đội bị nắm chân và bị tiêu hao dần dần bởi lối tấn công du kích, phá rối của quân dân địa phương.
Thứ hai, sức mạnh khủng gớm của kỵ binh miền thảo nguyên bao la đã bị vô hiệu hóa hóa bên trên một nước nhà địa hình đồng bằng nhỏ tuổi hẹp, bị chia cắt do sông ngòi.
Thứ ba, khí hậu phương Nam các lam sơn chướng khí khiến cho binh lính Mông Cổ mắc căn bệnh rất nhiều.
2. Cuộc loạn lạc chống quân Nguyên lần thứ hai cũng bước đầu khởi binh trường đoản cú Đông cỗ Đầu
Năm ngay cạnh Thân niên hiệu Thiệu Bảo lắp thêm 6 đời nai lưng Nhân Tông (1284), sau thời điểm có tin báo quân Nguyên xâm lược việt nam lần thiết bị hai thì “tháng 8, è cổ Hưng Đạo điều động quân của những vương hầu phê chuẩn binh lớn ở Đông cỗ Đầu (rồi) phân chia quân đi đóng góp giữ Bình Than và các nơi xung yếu…” (Theo Đại Việt Sử cam kết Toàn Thư Q.5, 44a).
3. Cuộc binh cách chống quân Minh của Lê Lợi ở nắm kỷ 15
Sau các chiến thắng lẫy lừng tốt Động, Chúc Động mà đường nguyễn trãi đã viết trong “Cáo Bình Ngô”: “Tụy Động thây chất đầy nội, dơ bẩn để ngàn năm”, Lê Lợi thống suất đại quân trường đoản cú Thanh Hoá tiến gấp ra Bắc, tổ chức bao vây thành Đông Quan. Tháng 11 năm 1426, Lê Lợi trú quân sinh sống Lung Giang (vùng sông Đáy). è Nguyên Hãn, Bùi Bị “theo Đại Lung Giang ra cửa ngõ sông Hát, thuận cái xuôi đến bến Đông bộ Đầu của sông Lô” (Đại Việt Sử ký Toàn thư, Q.10, 23b; cưng cửng mục, Q.13, tờ 29), tiến công vào khía cạnh Đông thành Đông Quan, trong lúc “Đinh Lễ tiến công vào vùng cầu Tây Dương (Cầu Giấy) ở khía cạnh Tây cùng Lê Lợi chỉ đạo đạo quân chủ lực tiến lên cửa Nam Đại La thành, tấn công vào phương diện Nam” (Đại Việt Sử ký kết Toàn thư, Q.10, 23b).
Ấy thiết yếu là:
“Thừa thắng đuổi dài, Tây gớm quân ta chỉ chiếm lại,
Tuyển binh tiến đánh, Đông Đô khu đất cũ thu về”.
(Cáo Bình Ngô – Nguyễn Trãi)
Xem cố gắng đủ biết Đông bộ Đầu là một cửa ngõ quan trọng đặc biệt ở tức thì phía Đông thành Đông Quan, tức gớm thành Thăng Long cũ. Bất cứ cuộc vận chuyển, tiến chỉ chiếm nào bằng đường thủy vào ghê thành Thăng Long đều buộc phải qua cửa ngõ Đông bộ Đầu.
Xem thêm: Thanh Tan Hot Springs By Fusion, Suối Nước Nóng Thanh Tân
“Đã mờ rồi ánh tìm ánh đao, Lùi xa rồi giờ đồng hồ loa tiếng trống”, gồm ai nghĩ phố hàng Than đã có lần oai hùng mang đến vậy
Đã bao giờ bạn bước đi đến phố sản phẩm Than mà lại hoàn toàn có thể ngờ rằng nhỏ phố nhỏ khiêm nhường nhịn ấy xưa kia vẫn từng là một trong những địa danh oanh liệt mang đến thế. Đó là địa điểm tụ hội quân dân Đại Việt để tiến công đuổi những quân địch phương Bắc bạo tàn. Là vị trí tinh kỳ che lóa, gươm giáo sáng choang, địa điểm mãi còn vang vang phần đông tiếng loa, giờ trống trận hùng tráng như âm vang cả khung trời lịch sử. Là nơi cha ông ta đã đựng lên đa số lời hiệu triệu binh cách làm nức lòng, làm sôi sục thai máu nóng của rất nhiều người bé Đại Việt yêu nước. Cũng là chỗ mà đám tàn binh phương Bắc lúc tới với bộ mặt câng câng phách lối bao nhiêu, thì khi thua thảm, rã tác rút về trong bộ dạng bầm dập, thảm sợ hãi bấy nhiêu. Xin chúng ta cùng tôi hãy lưu giữ rằng: “Hàng Than không chỉ là là bánh cốm, caramen hay đơn giản dễ dàng là một lối đi từ phố lên đê. Hàng Than đó là hùng khí của đất kinh kỳ yêu dấu”.
Bình Nguyên
Tài liệu tham khảo
“Hà Nội nửa đầu thế kỷ XX” của tác giả Nguyễn Văn Uẩn“Phố cùng Đường Hà Nội” của nhà Hà Nội học Nguyễn Vinh Phúc“Đại Việt sử cam kết toàn thư” của Ngô Sĩ Liên và những sử gia đời sau“Hà Nội băm sáu phố phường” của Thạch Lam“Món ngon Hà Nội” của Vũ Bằng“Quốc sử lớp nhì” sách giáo khoa kế hoạch sử dành cho bậc tiểu học của VNCH“Những trang sử vẻ vang” của Nguyễn Lân“Xác định vị trí Đông bộ Đầu” của nhà sử học trần Quốc Vượng, Vũ Tuấn Sán trong bài xích in bên trên Tạp chí nghiên cứu và phân tích lịch sử, số 77 (8/1965), tr.56-59Có thể chúng ta quan tâm:
